felsefe taşı

Bir gün biri peydahlandı önümde, “şövalyenin sol elini atlama” dedi.
“Ne var ki sol elde?” Dememe kalmadan da kayboldu.

Çağın bileni Hz. Google’a sordum, “nedir bu şövalyenin sol eli?” diye, bilmiyormuş.
Eh, o bilmiyorsa kim bilecek? Birkaç da kitap taradıktan sonra, konu kapandı.

Geçenlerde başka biri geldi, “sol insanın dişil tarafıdır” dedi.
– Sağ da eril o halde? (başka ne diyebilirsin ki?)
– Nasıl bildin? Evet, binlerce yıllık gelenek bunu söyler, insanın vücudundaki kutupların yerleşmesi bu şekilde tanımlanır. Hint mitolojisi evreni bir insan vücudu gibi varsayar, kutuplara Purusha ve Prakriti der.
– Budistlerde de var sanıyorum bu ayrım?
– Neredeyse tüm Doğu geleneğinde vardır, sonra da Batı’ya geçti. Hatta Maya’larda bile var iki enerji kutuplu beden (veya evren) ve bunların dengede olma hali.
– Beyindeki sağ – sol parçalarla ilişkili mi bu?
– Elbette, beynin sağ tarafı dişil, sol tarafı da eril kabul edilir. Beynin sol (eril) tarafı bedenin ters bölümünü, yani sağ tarafını kontrol eder. Keza beynin sağ bölümü de (dişil) bedenin sol tarafını kontrol eder.
– Bunun bir de kozmolojisi vardır galiba?
– Olmaz mı? Konu zaten ayrılmıyor ki! Neyi neden ayırabilirsin? Herşey bütün içinde, bir minik atom parçacığını anlatırken dahi, koskoca evrenden bahsediyoruz.
– Ardhanarishvara. Sağ tarafı eril olan Şiva, sol taraf da dişil olan Şakti.
– Vay canına, tıpkı Hacı Bektaş’ın heykelindeki gibi. Orda da Pir sağ elinde ceylan, sol elinde de aslan ile durur. Burada da sol elin altında kaplan var, sağ elde de inek. Dişi taraf kuvveti simgeleyen hayvanı gösteriyor, neden?
– Bekle biraz, gelicez oraya, sen hiç Fu Xi ile Nüva’yı duydun mu?
– Duymam mı? Ne zamandır peşinde olduğum ikili Fu Xi ve Nuva.
– Kadim Çin kültürünün eşsiz sembolleridir. Sen sanırsın ki gönye ve pergeli duvarcılar buldu. Bak Nüva dişil olandır ve elinde pergel var, eril olan da Fu Xi’dir, onun elinde de gönye var. İkisi eş veya kardeş olarak anılsalar da, sonuç olarak eril-dişil birlikteliğini oluştururlar. Yani dengenin esaslı bir sembolüdür.
– Buradaki gönye ve pergel kafamı karıştırdı şimdi. Gelenekde pergel erildir, gönye ise dişil, neden burada ters?
– Ters diye birşey olmaz gelenekte, herşey gelir, yerini bulur, boşlukta kalan, ters görünen varsa o senin gözündendir.
– Yani?
– Yanisi şu ki, gözün açıldıkça terslik yok olur. Temel prensip yin – yang halidir. Birinci kademede ortaya çıkan Fu Xi (eril) ve Nüva
(dişil); ikinci kademede pergel (eril) (tıpkı sizdeki gibi, mutlu oldun mu?), gönye (dişil); üçüncü kademede Nüva (dişil) eril olan pergelle birlikte, Fu Xi (eril) dişil olan gönye ile birlikte. Anladın mı? Bu ikili yapılar hep birliği anlatmak için içiçe geçmiştir. Cennet- cehennem gibi.
– Cennet cehennem de mi yok bu durumda?
– Çıkart şu dünya aklını kafandan, düalite senin düşündüğün gibi bir şey değil, düalite birliği sağlayan dengenin uçları. Fu Xi ve Nüva’nın görevlerine bakarsan senin mesleğe dair pek çok ipucu bulursun.
– Gelelim şövalyeliğe
– Gelelim, nedir şövalyenin temel silahı?
– Gülle
– Sallama, sallamaaaa… nerden çıktı gülle şimdi.
– Yuvarlak ya, belki sembolik bir anlamı vardır demiştim, o zaman kılıç.
– Evet, kılıç! Kılıç ne işe yarıyor?
– Keser, biçer, yok eder, öldürür…
– Bu kılıç Tanrı’nın elindeyse ne için kullanır onu Tanrı?
– Adalet
– Tanrı’nın hangi elindedir kılıç?
– Sol
– Nerden bildin?
– Kitapta öyle yazıyor.
– Kitabı bırak şimdi, sen kendin bil.
– Çünkü Tanrının sol tarafı dişil tarafı. Nasıl?
– Evet, aynı zamanda sol el (veya sütun veya sefirod) neye karşılık gelir?
– Kuvvet
– Bu sana başka neyi hatırlatıyor?
– Sizinle hece hece söyleyebilirim
– Dalga geçme şimdi…
– Adaletin simgesi olan o gözü bantlı, elinde kılıç olan kızı?
– O’na kız demeyelim istersen, o “bayan adalet”, bir tanrıçadır kendisi, Tanrıça Justita.
– Aaa, Justice oradan mı geliyor?
– Yok, etimolojik olarak oradan gelmiyor, fonksiyonel olarak geldiği yer orası.
– Romalı mı kendisi?
– Evet, hem de içinden! Şart mı biryerden olması? Sizin köyden çıksa daha mı sevinicen? Romalı olanı Justita, öncesinde Mısır’da Maat var, Helenlerde Dike var, Themis var… var da var, hepsi adaletten sorumlu.
– Neden kadın peki? Hem kuvvet sütunu, hem elinde kılıç var, hem de kadın? Bu işde bir terslik yok mu?
– Ah ahhhh… ters olan sensin, bunu ne zaman anlayacaksın? Kurtul bu yeryüzü aklından. Bu kadın senin bildiğin kadın değil. Senin içinde de olan, dişil öz desem nasıl olur? İnsanın içindeki dişil (sol) yan onun içine (kendine) dönük tarafını temsil eder. Duygudur, gönüldür, kalptir… Eril (sağ) taraf ise dış dünyayı, maddeyi, bedenin dış dünya ile olan ilişkisini temsil eder.
– Yani?
– Yanisi şu ki, tanrı insanı maddi evrenin kurallarıyla değil, gönlüyle yargılamayı tercih ediyor, onun için de devreye kadını sokuyor. Kadının hiçbir zaman yanılmayan, tüm zamanların en hassas terazisi olan gönlüne bırakıyor bu işi.
– Vay canına! Şimdi anladım, demek ondan Eski Mısır’da Maat ölülerin kalplerini (vicdan) terazinin bir kefesine koyuyor, diğerine de bir kuş tüyü. Vicdan tüyden hafifse, geçiniz öte aleme. Kapıda göğüse pergel dayamak gibi bir şey bu?
– Sol yandaki kadın amma, kadın değil bir anlamda, tıpkı Fu Xi ile Nüva gibi, hem o hem de öbürü. Hem kuvvet ama hem de merhamet. Hem güzellik ama hem de bilgelik gibi.
– Ee, sen şimdi de sefirodları tarif ediyorsun. Sağ sütun da eril, aynı zamanda bilgeliği temsil ediyordu.
– Sen iyice saplanmışsın bu dünya bataklığına, o kadar söyledim, sınıflara ayırma, katagorikleştirme, etiketleme, farklı kılma… bu sentetik ayrıştırmalar hep bu dünyanın işidir, yerçekimini yendin mi hepsi biter gider. Tao’da, Kabala’da, Buda da, Hacı Bektaş da aynı şeyi söyler.
– O zaman şövalyenin sol eli ne oluyor şimdi?
– Kaybol gözümün önünden bücür dünyalı.