Geyik Taşları
Türklerin en saf, en eski sırlarına sahip olduğu belirtilen Dukhalar’ın yaşadığı Moğolistan’ın Mörön şehri yakınlarında bulunan GEYİK TAŞLARI
Geyikli Taş-Khirigsuur Kültürü, adını Moğol bozkırlarını süsleyen oymalı desenler ve resimler içeren dikili taşlar (geyik taşları) ile khirigsuur denilen höyüklerden (küçük kurgan) alıyor. Kültür ortaya çıkışından iki bin yıl sonra ünlü savaşçı lider Cengiz Han ve amansız askeri gücünü doğuracak atlı göçebe kabilelerine aitti.
Bu anıttaşlar, toplumca hürmet edilen kişilerin mezarları üzerine konuluyormuş.mezarlardaki heykellerde sığın (erkek geyik) ve at resmi bulunduğundan, bunlara “sıntaş, sığıntaş, attaş” da denir
Şaman kültürüne göre, ölenlerin ruhu, bir geyik boynuzuna binerek gökyüzüne yükselir.
Eğer ölen iyi birisi ise ruhu güneşe, kötüyse aya gider, sonunda.
Muhtemel ki bu sebeple Geyik ile birlikte taşın üst kısmında ay ve güneşi temsil edilen iki yuvarlak oyularak resmediliyor.
Tanrı’nın ve şamanın
geyik şeklinde biçim değiştirdiği
mitolojiye yansır.
“Bu geyik figürleri arkaik çağlarda
kozmosun kökeni ve gelişimi ile özdeşleştirilmiş
ve insan topluluklarının başlangıcı olarak görülmüştür.
İnsandaki ve doğadaki tüm bitişler, başlangıçlar, yenilenme, dirilme olgularının her biri geyikle ilişkilendirilmiştir.
Teleüt Türklerinde de geyik, şamanın ikinci ruhudur.Sibirya da şaman, bir kuş, bir Ren geyiği ya da başka bir geyik elbisesi içinde yolculuk eder.
Bu mezar taşları ağırlıklı olarak Sibirya’da ve Moğolistan’da hatta Doğu Avrupa’da bile bulunduğu söyleniyor. Şimdiye kadar yaklaşık 1200 adet geyiktaşı tesbit edilmiş, bunların 770 adedi Moğolistan sınırları içinde.
Bugün bile, Sibirya tundralarında ve taygalarında yaşayan Saha Türklerinin hayatında, geyik sürülerinin önemli bir yeri vardır.
Dolayısıyla, bu bölgede yaşayan
Türk Şamanlarının
“geyik boynuzları”ndan yapılmış başlıklar takmasının
ve geyik boynuzlarıyla bezenmiş maskeler takmasının sebebini anlamak zor olmasa gerek.
Ayrıca Türk mitolojisinde kılık değiştirerek
geyik şeklinde görünme motifi,
Anadolu’da ermiş-evliya menkıbelerinde de
karşımıza çıkmakta…
GEYİK TAŞLARI,
ülkenin en önemli arkeolojik hazineleri arasında
ve en muhteşemleri arasında…
