Hiç…
İnsan varlığının evrende bir amacı olmayabileceği ihtimalini düşünün. İnsanda endişe yaratan bir düşünce değil mi? Dünyada yaşayan 7 milyar insanın bir varlık amacı olmayabilir mi? Ortaya çıkarttığımız eserler, uygarlığımız, uğruna ölümü bile göze alacağımız pek çok konu aslında boş şeylerden mi ibaret?
Güneş sistemimizde dolanan büyükçe bir asteroid yörüngesinden çıkıp da dünyayı üzerinde canlı yaşayamaz bir hale getirse ve yok olsak. Bu durum evrende ne gibi bir değişikliğe yol açar? “Hiç” öyle değil mi?
O halde tüm insanlığı bir yana koyduğumuzda kendi bireysel yaşantımızın amacı ne olabilir? Çin’de fakir bir sanayi kenti civarında doğsak, ömrümüz boyunca 3 metrekare bir iş yerinde biteviye çalışıp fakir doğduğumuz gibi, fakir ölmek mi? Miami de bir multi milyarderin çocuğu olarak dünyaya gelsek ve hayatımı
z boyunca zevk peşinde koşmaktan başka bir şey yapmaya ihtiyaç duymadan yaşayıp, dünyaya doyamadan ölmek mi?
İşte bizim yakın tarihimizden bir örnek:
Sadrazam Talat Paşa, sevdiği ve perişan halinden üzüntü duyduğu Neyzen Tevfik’e devlet dairelerinin birinde katiplik önerir. Neyzen Tevfik: “Katip olacağım da, ne olacak?” diye sorar. Bu soru üzerine şaşıran Talat Paşa, memurluk katlarını alttan üste sıralar: “Önce şu, sonra bu…”
Neyzen’in hala hoşnut olmadığını sezince de, şöyle sürdürür: “Daha sonra vekil, nazır, kim bilir belki de sadrazam… “Neyzen’in yanıtı yine bir soru olur: “Ya sonra?”
Talat Paşa, bir an duraksar, “sonrası” padişahlıktır çünkü. İster istemez: “Hiç!” der. Bu yanıt karşısında Neyzen Tevfik güler ve şöyle der: “Ben bugün de “hiç”im! Sonu “hiç” olduktan sonra, onca zahmete katlanmaya ne gerek var?”
Hiçlikten hiçliğe bir yolculuğa, yaşamak mı diyoruz? Yoksa, Neyzen Tevfik gibi özel bir konumda durup, hayatı farklı bir pencereden mi görüyoruz? Belki de, o boşluğu ömrümüz boyunca kendimizce anlamlı uğraşlarla doldurup eserler veriyoruz. Kendimize hikayeler anlatıp, sonra onlara kendimiz inanıyoruz.
Gerçekten, ne istediğimizi biliyor muyuz? Şöyle bir dünyada yaptıklarımıza bakın. İnsanlık tarihi yapmaktan çok yıkmak üzerine yazılmamış mı? İçinde yaşamak için muhtaç olduğumuz çevreye yaptıklarımızı bir düşünün. Birbirimize yaptıklarımızı düşünün. İnsan ne istiyor?
Delphi’deki tapınağın duvarında yazan “Kendini Bil” sözü acaba Yuval Noah Harari’inin Sapiens isimli kitabında bahsettiği gibi “ortalama insanın kendisiyle ilgili cahil olduğu ve gerçek mutluluğu da bilemeyeceği” (s. 384) anlamına mı gelmektedir?
Yaşama anlamı biz katarız. Friedrich Nietzsche “If you know the why, you can live any how.” “Yaşamak için bir sebebiniz varsa, her şeyle baş edebilirsiniz” demiştir. O nedeni ortaya çıkartmak yine bizim elimizde.
Büyük patlama olmadan hemen önce ne vardı? Hiç…
