felsefe taşı

Demirci- Şamanizm-Ergenekon -Tarkan

Demirci- Şamanizm-Ergenekon -Tarkan
Nisan 14
10:05 2021

Türk boylarının ve Türk devletlerinin menşe miti Ergenekon,
Demirci Şamanizmi ile de yakından ilişkilidir.
Demirci kültü şamanizmde çok önemli bir rol oynar. Demircilerin koruyucu azizi olan tengri’den gelen şaman, “darkhan uthatay boo” olarak adlandırılır. Böyle bir şaman, özel bir büyülü güce sahip olduğu için sıradan bir şamandan daha güçlü kabul edilir – “shezhe abatay baigaa”
Hayatın her alanında yer alan Şamanın rolü, toplumlarda çok çeşitli olabilir; uzman rahip, astronom, bilgin, doktor, şair, sanatçı, dansçı, müzisyen, aktör, sihirbaz & olabilirler
ancak Demirciler de şamanlardı
ve Fin Kalevala gibi birçok mitolojide
Dünya Şaman-Demirciler tarafından şekillenmiştir.
Eliade, demircilik ritüellerini şamanik ritüellere paralel olarak anlatır Ona göre Demirciler gibi, şamanlar da
ateşin “efendileridir”,
ancak büyü yetenekleri çok daha yüksektir.
İ. Hudyakov‟un “parçalanma-dirilme” ile ilgili kaleme aldığı
şaman mitinde
parçalanan şamanın yeniden diriltilmesinde
demircinin üstlendiği görev çok önemlidir,
o parçalanan şaman adayını bütünleştirir ve iyileştirir.
Geleneksel olarak Sibirya ve Orta Asya’da da Demirci,
şamanla yakından ilgili çok önemli bir kişidir;
Eski bir Sibirya atasözü,
“Demirci ve şaman aynı yuvadan gelir” diyor.
Türk kültüründe “tanrının gönderdiği elçi” ile şamanın
iletişim kurabildikleri kapı olan
Kutup Yıldızı’na verilen
“Demir Kazık” ismi,
Demire atfedilen ilahi işlevin en önemli örneklerindendir.
Bu da Siriusyen kültür ile alakalıdır
(Sirius B’nin yoğun demirden olduğu düşünülür)
Metalurji ve Simya arasında yakın bir bağlantı vardır.
Simyacılık, aslında demircilik mesleğinin temeli olan
metalurjiyle çok iç içedir.
“Metalurjinin sırları”
bize, şamanlara inisiyasyon sırasında aktarılan
“profesyonel sırları” hatırlatır
Demircilik mesleği ile simyacılık arasında
temelde çok büyük farklar yoktur.
Her ikisi de maddelere şekil verir
ve onlara dinî, mistik vb. değişik anlamlar yükler.
Yani Demirci de sadece fiziksel metaller işçisi değildi,
insanlara ruhsal yol boyunca yardım edebilecek
ruhani bir öğretmendi.
Demir kültü
şamanizm ve simya arasındaki
pratik ve sezgisel bağlantılardan biridir.
Türk toplumunda da demir kült olarak kabul edilmiş
ve toplum içerisinde bilinen
dört unsur (toprak, su, ateş, hava)
demirin eklenmesi ile
beşli unsur (toprak, su, ateş, hava, demir) şeklinde kabul edilmiştir.
Rigveda’da dünyanın yaratıcısı bir demircidir;
Bu, ateşin ilişkili sembolizmi ile açıklanabilir,
ama aynı zamanda demirin
astral dünya ile – insanın bildiği ilk demir meteorikti –
ve Mars gezegeniyle ilişkili olması gerçeğiyle açıklanabilir.
Buryat efsanesine göre demirciler,
demirci sanatı konusunda insanı eğitmek için
dünyaya indirilen, gökten gelen kişilerdi.
Tibet inancında da
Vajra ya da diğer demir silahlar,
gökten geçerken göksel tanrılar tarafından şekillendirildi.
Demir kendi başına büyülü olarak kabul edildi
dolayısı ile demircinin araçları
ve özellikle de çekiçi …
Şaman başlığı demir çemberlerle yapılır
ve bölgelere göre farklılık gösterir.
Büyük şamanlar ise
boynuzlu demir bir taç giyerlerdi.
Demirci ,
şamanın bir dünyadan diğerine seyahat ederken
onu koruyan
metal şamanistik aksesuarlar ve eşyalarını yapar.
Şamanın ritüel kıyafetlerinin
insan iskeletini yeniden oluşturan parçaları:
omurga,
göğüs kemiği, kuyruk kemiği,
sakrum, köprücük kemikleri, avuç içi, ayaklar, kalça kemikleri, parmak kemikleri
ve koruyucu aynaları
demirdendir.
Şamanların söylediğine göre
demir plakalar,
kötü ruhların vuruşlarına karşı kalkan görevi görür.
Şaman elbiselerinde kullanılan demir nesneler,
şamanı hem fiziksel anlamda hem de kötü ruhlara karşı korur.
Soğuk demir” in tarihsel olarak
hayaletleri , perileri , cadıları ve diğer kötü niyetli doğaüstü yaratıkları uzaklaştırdığına veya onlara zarar verdiğine inanılıyor
Demir nesnelerin şaman giysisinde bu denli kullanılması
şamanların
demircilik mesleğiyle ilgili olduklarının da bir delilidir.
Şamanın ateşte yürümesi
ve kızgın demir nesnelerin şamanı yakmaması;
demircilerin ateşe olan dayanıklılığını hatırlatmaktadır.
Şamanların soylarının demircilerinkiyle karıştığı da belirtilir yine…
Bir şaman, hayaletler alemine her gün giden bir gezgindir.
Bunun için ölümlülerden gizlenmiş özel bir ata ihtiyacı var.
Şamanlar bu tür atları temsil etmek için
at bastonları kullanılıyordu
fakat bir şaman demir bir at bastonu aldığında,
bu onun Evren’deki en sıradışı ve tehlikeli yer olan
“aşağı” dünyanın gizemlerini anlayabileceği anlamına geliyordu
( önemli ayrıntı da
şamanın ancak beşinci inisiyasyonundan sonra
bir demir baston almasıydı)
“Bazen demircilerin “şamanlar kadar saygı gördüklerini,
onlarla rekabet ettiklerini ve hatta bazen onları mağlup ettiklerini” okuyabilirsiniz (Khangalov, 2004)”
Zanaatkarlığı miras alınan bir şaman gibi,
bir demirci de yine bir demirci ailesinden gelmelidir
Demirciler de olağanüstülükleriyle Şamanlara benzerler
ve en önemlisi
demircilerin de meslek sırları tanrısal kökene ilişkilendirilir
ve bu sırlar usta-çırak ilişkisiyle aktarılırlar.
Bu nedenle de demirci ile şaman birbirine çok benzer.
Hem demirciler hem Şamanlar,
“ateşe egemen” olmalarıyla büyücü kimliği taşırlar.
İlgili mitte savaştan yenilerek
“Maden yeri” anlamında “Ergene Kon”a sığınan halk
bir demircinin,
vadiyi çevreleyen dağların bir kısmının
demir cevherinden oluştuğunu fark etmesi
ve dağın demir kısmı eritilirse yol açılabileceğini söylemesi ile
ateşe verilen cevherin / Demir dağın
eritilmesi sonucunda
açılan geçit sayesinde
Ergenekon’dan çıkarlar.
Böylece de her yıl 21 Mart’ta bayram yaptılar.
Yani o gün Türkler için
denk geldiği Ekinokstan dolayı
sadece Bahar bayramı değil
aynı zamanda Özgürlük bayramı olarak kutlanmaktadır.
Destanda Sirius açısından önemli olan
sadece rehber olan kurt değildir;
ayrıca eritilen dağın “demir” olması da
yine Sirius B’nin yapısındaki maddenin
yoğun demir olarak tanımlanmasını çağrıştırır.
Göktürkler, demircilikte usta sanatçılara sahiptir
ve onlar demire
“kök-temür” demektedir.
Bu, Türklerin demiri gök ile bağlantılı gördüklerinin
ve ona bir kutsal addettiklerinin işaretidir.
Demirci
Şamanizmde olduğu gibi
Ergenekonda da
‘Kahramanın yolculuğu ‘ndan hatırlayacağımız
bir mentor rolü oynamaktadır ;
“Kahramanın yolculuğunda mentor arketipi,
kahramanın “çağrıyı reddettiği” aşamada karşımıza çıkar.
Bu arketipin ortaya çıktığı aşamanın
‘doğa üstü yardım aşaması” olması
mentor arketipinin anlaşılması açısından önemlidir.
Çünkü bu isim, mentor ile karşılaşan kişinin
aynı zamanda ruhsal bir dönüşüm geçireceği
bir maceraya atılmak üzere olduğunu da göstermektedir.
Mentor arketipi
çeşitli görünümlere sahiptir,
zaman zaman sadece bir ayin bile
kahraman arketipinin üzerinde dönüştürücü bir etkiye sahiptir
ve bu nedenle mentordur
fakat mentor genellikle insandır ve erkek ya da kadın olabilir.
Kadın mentor arketipinin kaynağı ise ‘Annedir”.
Kadın mentor, anne karnındaki korunaklı dünyaya işaret eder
ve kaderin iyi kalpli, koruyucu yönünü temsil eder.
Bu arketip Afrika Kabilelerinde, Kızılderililerde,
Dante’nin İlahi Komedyası’nda ya da Goethe’nin Faust’u gibi
çok geniş bir anlatı çerçevesi içinde gözlemlenebilir.
Mentor erkek olduğunda ise baba figürünü temsil etmektedir
ve ayrıca büyücü, keşiş, çoban, demirci, rehber, öğretmen,
kayıkçı, Hermes- Merkür’de olduğu gibi
ruhları öteye aktaran kişi olabilir.
Kahraman artık macera çağrısına yanıt verdiği için bu arketiple karşılaşmaktadır (Campbell, 1999, s. 83-90)”
Mentor arketipi,
kahramanın yolculuğunun tıkandığı bir noktada
ortaya çıkabileceği gibi,
yanıt verdiği yeni maceranın başlangıcında da yer alabilir.
Fakat mentor arketipi daima
kahramanın daha fazla ilerleyemeyeceği bir noktada ortaya çıkar.
Örneğin Aristoteles’in, Büyük İskender’in;
Akşemsettin, Fatih Sultan Mehmet’in
mentoru olduğunu
ileri sürebiliriz.
Bu mentorlar, öğrencilerinin
sadece büyük zaferler kazanması için onlara yol göstermemiş
aynı zamanda onların iyi bir lider olabilmeleri için
gerekli özellikleri kazanmalarını da sağlamışlardır.
Mentorun tek olası beklentisi
kahramanın yetişmesidir.
(*Eşkıya Filmi Bağlamında Mentor Arketipinin Analizi)
Demircinin öfkesi demiri şekillendirirken
bizler arketipin bahşettiği tutku ile
kendimizi şekillendiriyor ve geliştiriyoruz.
Karşılaştığımız zorluklar
bizi sorgulamaya, yüzleşmeye
ve nihayetinde korkularımızı atmaya itiyor.
Ve Gerçek Benlik,
meşe palamudu ve meşe ağacı gibi doğuyor.
Carl Jung da
zihinlerimizin
demir tozlarını çeken mıknatıslar gibi modellerle
kodlandığına inanıyordu.
Bizi şekillendiren bu arketipsel model
bizi dünyayı belirli bir şekilde algılamaya yönlendiriyor.
Demirci, metal işçiliğinin bilindiği
tüm geleneksel kültürlerde önemli ve onurlu bir kişiliktir.
Metal işçiliği becerisi,
her zaman çeşitli ulusların mitolojisinde ilahi bir kökene sahipti.
Çoğu kültürde demirciliğin tanrılaştırılmaya yetecek kadar
yüksek bir itibara sahip olduğunu görüyoruz.
Tanrı fikrinin bir “Zanaatkar” olarak ilişkilendirildiği
pek çok örnek vardır.
Akl-ı Faal ya da Demiurgos,
birçok kültürde görülen
Dünya’yı oluşturan ilaha eski Yunan geleneğindeki isimdir.
Bu ad, “insanlar” anlamındaki “demos” sözcüğü ile
“iş” anlamındaki “ergon” sözcüğünden türetilmiş
ve“insanlar için imal eden, şekil veren,
mimar” olarak anlamlandırılır.
İlah olarak görülse de aslen yaratıcı sıfatı verilmez,
yoktan var etmez, dünyayı , unsurlarını biçimlendirir.
O bir metal işçisi ve bir demircidir.
Sibirya’nın bir Budist bölgesi olan Buryatia’nın darkhanları,
sanatsal becerileri, ateşle çalışma yetenekleri
ve şamanist yetenekleri ile
son derece itibarlı zanaatkarlar ve demircilerdi.
Nart destanlarında yer alan kahramanlardan Debet,
göğün ve yerin oğludur.
O sadece bir kahraman değil
aynı zamanda Nartların da ilk demircisidir.
Oku ilk defa Debet yapmıştır.
Kafkasya’nın Nart mitolojisinde Osetlilerden Kurdalægon ve Çerkeslerden Tlepsh olarak bilinen kahraman,
şamanik özellikler sergileyen,
bazen İskandinav tanrısı Odin’inkilerle karşılaştırılan
bir demirci ve yetenekli bir zanaatkârdır.
Eski İskandinav’da Völundr olarak bilinen
Anglo-Sakson Wayland Smith,
Germen mitolojisinde kahraman bir demircidir.
Tubal-Cain, Tevrat’ın Genesis kitabında
ilk demirci olarak bahsedilir.
Tanrı’nın armağanı olan bir kahraman, bir çekiçle silahlanmış bir demirci tanrı — bu Yunan Hephaestus, Roma Vulcan, İskandinav Tor, Hindu Vishvakarman veya Slav Svarog’dur.
Aziz Eligy gibi bazı Hristiyan azizler,
kuyumcuların ve demircilerin patronları olarak kabul edilir.
Antik Yunanistan’da, tanrı Hephaestus (Hephaistos olarak da bilinir), ateş, metalurji ve demircilerin tanrısıydı.
Slav kültüründe demircilere pek çok değer atfedildi:
iyileştirme, falcılık ve kötü ruhları kovma yeteneği gibi.
Hindu mitolojisinde Tvastar veya bazen bilindiği adıyla Vishvakarma tanrıların demircisidir.
Eski İrlanda mitolojisinde kutsal demirci Goibhniu’dur
ve Galler’de Gofannon’dur.
Bu isimlerin her ikisi de kendi dillerinde demirci anlamına gelir.
Anglo-Sakson Kuzey Avrupa’da, Old Norse’de Völundr olarak bilinen Wayland the Smith,
kendisiyle ilişkilendirilen birçok efsaneye sahip
kahraman demircidir.
Demirci, savaşçı, avcı ve diğerlerinin tanrısı Ogun,
Nijerya’nın Yoruba halkı tarafından geleneksel olarak tapılan Orisha’nın panteonlarından biridir.
Demircinin zanaatı ateşle yakından bağlantılıdır,
Ateş arındırıcı bir unsurdur.
Isı aynı zamanda değişimin bir aracıdır
ve üzerinde çalışılabilmeleri için işleri şekillendirilebilir hale getirir.
Demirciler, “görünüşte ateşle oynayabilme,
tehlikeli unsuru kendi iradelerine boyun eğdirme
ve demiri kolaylıkla ve el becerisiyle kullanma becerilerinden ötürü diğer zanaatkârlardan üstün” olarak görülüyorlardı.
Dolganların inançlarına göre,
şamanlar demircilerin ruhlarını “yutamazlar”,
çünkü demirciler onları ateşte tutar;
tersine, demirci şamanın ruhunu ele geçirip onu yakabilir.
Buna karşılık, demirciler sürekli kötü ruhların tehdidi altındadır.
Demirciler her zaman çalışmalı, ateşi sürdürmeli, kötü ruhları korkutmak için sürekli ses çıkarmalıdır.
Tarhan, Targan, Dargan, Darkan olarak da söylenen
Tarkan,
Türklerde ve Moğollarda
Demirci, Demir ustası, Zanaatkar
ve aynı zamanda devlet görevlisi veya savaşçı/asker demektir.
Türklerde Tarkanların adını taşıyan
Darhan adlı bir savaşçı/demirci tanrısı bile vardır.
Manas Han, demircisine Darkan unvanıyla seslenir.
Manasın kendisi de zaman zaman Darkana benzetilir
Darkhanism kalıtsaldı.
Ataların demirci olduğu bir ailede,
birisinin kesinlikle demircinin zanaatını miras alması
ve ataların ruhları olan demircinin hürmetiyle bağlantılı
dini ritüelleri gerçekleştirmesi gerekiyordu.
Aksi takdirde, inanıldığı gibi, ailenin himayesini kaybedeceği
ve ata hattını sürdürmeyi reddeden kişinin
talihsizlik yaşayacağına inanılırdı.
Yani, demirci ve şaman kültünde
birçok ortak nokta buluyoruz:
Darkhanizm, Samanizm gibi, kalıtsaldı,
her ikisi de büyülü güçlerine sahipti;
bir şaman gibi bir demirci, koruyucu ruh ona “girdiğinde”
trans durumuna girebilirdi.
Ruhsal olarak demircinin ateşi,
safsızlıkları (aldatma, günah, inançsızlık vb.) açığa çıkarmak
ve sonra da Tanrı’nın aletlerini ve silahlarını şekillendirmek
ve şekillendirmek için ihtiyaç duyduğu temiz malzemeden
saf olmayan şeyleri ayırmak için gereken
Tanrı’nın varlığının ateşini sembolize eder.
Çekiç ve örs,
Tanrı’nın mevcut durumu yeniden şekillendirmesini sembolize eder,
Çekiç veya tokmak eril semboller iken
Örs, omurgası ve kuyruk sokumu olan dişil bir semboldü.
Çekicin sapı ise omurgaydı…
Sonuçta herkes
kendi mutluluğunun demircisidir…

1.640 kez okundu
Paylaş

İlginizi Çekebilir

  • 23 Nisan23 Nisan “Türk İnkılâp Tarihi’nin en büyük meselesi *çocuk mesele*sidir. Çocuk meselesini hallettiğimiz gün Türk tarihine ebediyet verdiğimiz gün olacaktır " Yunus Nadi 'nin bu sözlerine katılmamak […]
  • Leon SiriusLeon Sirius Herkesin çocuğu özel ve güzel, ama Leon Sirius, Leonito’muz, gerçekten farklıydı. Efendiydi, saygılıydı, akıllıydı. Kocamandı, ama kimseyi rahatsız etmeyen, saygınlık yaratan bir öz […]
  • Sirius TohumlarıSirius Tohumları Gaz ve toz... 16 Mayıs 1991 Bolu Abant, Turban Otelinin giriş kapısının az ilerisinde ayaklarını sürüyerek yürüyen 25 yaşlarındaki delikanlı patika yolda durdu. "Mayıs sabahında güneşli […]
  • Ruhuma Yolculuk – Üçüncü HaftaRuhuma Yolculuk – Üçüncü Hafta 16. Gün, Adrasan’da dinlenme. Çadır kurduğum Lazona Campin’i sevgili Erkin Yesil'in ( DenemeTahtası ) YouTube paylaşımlarındErkin kardeşim kışı İstanbul Ömerli’de geçirdikten sonra yeni […]

Sosyal Medyada Takip Edin

Üye Olun

Yazarlar

Kategoriler

Takvim

Mart 2024
P S Ç P C C P
« Oca    
 123
45678910
11121314151617
18192021222324
25262728293031

Arşivler