felsefe taşı

Tarihte Henoteizm İnancı

Tarihte Henoteizm İnancı
Ağustos 28
09:16 2019

Henoteizm; çok tanrının varlığını (politeizm) kabul edip, onların arasından bir tanrıya (monoteizm) tapmaktır. Türkçe’deki karşılığı BirTanrıcılık olarak kullanılmaktadır.

Henoteizm, din ve felsefede, Max Müller tarafından çıkarılmıştır. Bir tanrıya bağlanırken diğer tanrıların varlığını da kabullenmeyi tanımlar.

Yunanca heis theos, “bir tanrı”. Müller’e göre bu, “prensipte monoteizm, gerçekte (uygulamada) ise politeizm”dir.

Jean Bottéro (30 Ağustos 1914 – 15 Aralık 2007) Vallauris doğumlu bir Fransız tarihçidir. Asur ve Kadim Yakın Doğu konusunda ünlü bir uzmandır.

1958 yılından itibaren Asurbilim profesörü, daha sonra da Asurbilim kürsüsü araştırma başkanı olarak École Pratique des Hauts Études’de görev yaptı. Çalışmalarından ötürü 1999 yılında Fransız Liyakat Nişanı ile ödüllendirildi.

Bottéro Tarihteki Henoteizm konusunda şöyle diyor:
“Mezoptamya’da olsa olsa Henoteizm yönünde birtakım belirli belirsiz eğilimler bulunabilir. Örneğin MÖ II.binyılın ikinci yarısında, Babil rahip sınıfı bu kentin koruyucu tanrısı Marduk’u aşırı bicinde yüceltti; onu “bütün tanrılardan elli kez daha tanrı, olağanüstü bir tanrısal kişilik” haline getirdi! (Yaratılış destanı, VII: 143. s.) Fakat Marduk var diye öteki tanrılar da yok sayılmıyordu. Mezopotamya’da MÖ I.binyılda başka Henoteist eğilimler de kendini gösterdi. Fakat bu dinsel hareketler öteki tanrıların varlığını dışlamadıkları için, haklarında ancak “bir tür Henoteizm”den söz edilebilir ki, bunun gerçek tektanrıcılık (monoteizm) ile ilgisi yoktur.”

“Mısır dininde tektanrıcılaktan söz edilemez. Musa’dan 100 yıl önce yaşamış bir firavun, Akhenaton da denilen IV.Amenophis (MÖ 1.350 civarı), belli belirsiz “tektanrıcı” sayılabilecek bir kavrama ulaşmış görünüyor (ki bu bile özünde çelişkilidir, zira tektanrıcılık bir mutlak olduğundan “belli belirsizliği” kaldırmaz), ama yalnız kendi kişisel inancı olarak tutmuştur. Bunu gerçek anlamda ne ülkesine yaymaya, ne de çevresine dayatmaya kalkıştı. Güneş tanrıyı başkalarında daha çok ve daha iyi yüceltti diye, bu inancın, tektanrıcılık gibi açık seçik, kesin, sistematik ve evrensel bir din oluşturmaya yettiği söylenemez”…

“Musa, Yahve’den başka hiç kimsenin, hiçbir varlığın tanrı niteliğini kabul etmemekle, çoktanrıcılığı süpürüp atmış oluyor.”

Bottéro; Musa çoktanrıcılığı süpürüp atmış oluyor demiştir fakat Tevrat’ta bununla çelişen noktalar vardır:

Yahve şöyle diyor; “Şimdi haber sal: Bütün İsrail halkı, İzebel’in sofrasında yiyip içen Baal’ın dört yüz elli peygamberi ve Aşera’nın dört yüz peygamberi Karmel Dağı’na gelip önümde toplansın.”
(I.Krallar, 18: 19)
(https://fethidemir.blogspot.com/2019/05/tevratn-inanna-ile-savas-ana-tanrca.html )

Yahve Baal ve Aşera tanrılarını peygamberleriyle birlikte toplantıya çağırıyorsa; onların varlığını kabul ediyor demektir. Bu tespite göre Tevrat; tektanrıcı-monoteist değil, tanrılar arasında bir tanrıya inanılmasını isteyen birtanrıcı-henoteist bir anlayışa sahiptir denebilir (?).

4.537 kez okundu
Paylaş

İlginizi Çekebilir

  • İnsan Hakları Günüİnsan Hakları Günü Birleşmiş Milletler Genel Kurulu, 10 Aralık 1948 de 30 maddeden oluşan İNSAN HAKLARI EVRENSEL BEYANNAMESİNİ kabul eder ve 10 Aralık gününü İnsan Hakları Günü olarak ilan eder. Her insan […]
  • KÜRESEL ISINMA VE KÜRESEL İKLİM DEĞİŞİMİ SÜRECİNİN ARTIK SONUNA GELDİK..!KÜRESEL ISINMA VE KÜRESEL İKLİM DEĞİŞİMİ SÜRECİNİN ARTIK SONUNA GELDİK..! Küresel ısınma ve küresel iklim değişimi süreci, şimdiye kadar gerçekleşmiş ve gerçekleşmekte olan ekolojik afetlerin en tehlikelisi olarak kabul edilmektedir. Bu olayın önüne geçmek için […]
  • Bilgi Çağının Kanaat ÖnderiBilgi Çağının Kanaat Önderi Bilgi çağının kanaat önderi şu olgu üzerinde iyi çalışmalı: Savunduğunuz çözümlere sıkı sıkıya sarılmayın. Her gün sorunun da önerdiğiniz çözümün de hala geçerli olup olmadığını kontrol […]
  • Çam Süsleme Geleneği ve NarduganÇam Süsleme Geleneği ve Nardugan Tüm dünyada Hıristiyan alemi her yıl 25 Aralık tarihinde İsa’nın doğumunu Noel adı altında, bayramla kutlar. Bu doğuş bayramı, Kutsal Doğuş veya Milat Yortusu olarak da bilinir. 20. […]

Sosyal Medyada Takip Edin

Üye Olun

Yazarlar

Kategoriler

Takvim

Ekim 2024
P S Ç P C C P
« Eyl    
 123456
78910111213
14151617181920
21222324252627
28293031  

Arşivler