felsefe taşı

İletişim Devrimi 91 yaşında

İletişim Devrimi 91 yaşında
Ekim 23
12:33 2019

Türkler köklü bir toplum yapısına sahip olmakla birlikte Orta Asya’dan günümüze pek çok farklı coğrafyada yaşamış, farklı dinlerle ve birçok milletle etkileşim içerisine girmiştir. Bu durumdan dolayı neredeyse her çağda farklı alfabeleri kullanmışlar ve farklı dillerden etkilenmişlerdir. Tam olarak kesin bir bilgi elde edilememesiyle beraber kendine ait alfabeye sahip olarak kabul edilen ilk Türk kökenli toplum Göktürklerdir.

Zaman içerisinde ise konuşulan dil pek farklılık göstermese de yazı dili ve alfabe değişikliklere uğramıştır. Geçmişten günümüze Türkler tarafından yaklaşık ondan fazla alfabe kullanılmıştır, bunlardan başlıcaları: Göktürk, Uygur, Arap, Kiril ve Latin alfabeleridir.

Latin kökenli çağdaş alfabe 1 Kasım 1928’de Atatürk’ün gerçekleştirdiği Harf Devrimi ile kabul edilip kullanılmaya başlanmıştır. Büyük Türk ulusu bilgisizlikten, azemeklekısayoldanancakkendivesoyludilinekolaycauyanböylebiraraçlasıyrılabilir. Bu okuma-yazmaanahtarıancak Latin kökündenalınanTürkalfabesidir.29 harftenoluşanbuyazısistemi, kullanılandiğeralfabeleregöredahakolayveöğrenilmesidahabasittir. AyrıcayapılanbazıtoplantılarsonucundadiğerTürktoplumlarında da kültürvedilortaklığınısağlayabilmekamacıyla 34 harfli Latin alfabesininkullanılmasıkararı da alınmıştır.

Ülkemizdekullanılanalfabe Latin asıllıbiralfabedir.8 ünlü 21 ünsüzharftenoluşanyazısistemindeseslersoldansağayazılır.1928’den günümüzekullanılançağdaşharfler, TürkDilKurumu’nun da çalışmalarıylaTürkkültürünüoluşturarakyaygınlaştırılmasınısağlamıştır.Günümüzde de Latin alfabesiülkemizdahilDünyanüfusununüçtebiritarafındankullanılan en yaygın alfabedir.

Atatürk ve Geometri
“Müsellesin, zaviyetan-ıdahiletanmecmu’ü 180 derecevemüselles-imütesaviyü’l-adla, zaviyeleribiribirinemüsavimüsellesdemektir.”
yerine “Üçgeniniçaçılarıtoplamı 180 derecedirveeşkenarüçgen, açılarıbirbirineeşitüçgendemektir.” dememiziAtatürk’eborçluyuz.
“Müsellesin, zaviyetan-ıdahiletanmecmu’ü 180 derecevemüselles-imütesaviyü’l-adla, zaviyeleribiribirinemüsavimüsellesdemektir.” Osmanlıcabilmeyenlerimizinbucümleyianlayacağınısanmıyoruz.
BugünkullandığımızTürkçeileyukardakicümleşuanlamageliyor: “Üçgeniniçaçılarıtoplamı 180 derecedirveeşkenarüçgen, açılarıbirbirineeşitüçgendemektir.”

1937yılındanönceöğrencilermetamatiğiOsmanlıcaterimlerleöğreniyorlardı.Dahadoğrusuöğrenmiyorlar, ezberliyorlardı. Ta ki, Atatürk’ünbizzatyazdığıGeometrikitabındayenimatematikterimlergeliştirilenekadar.
1937 yılınınKasımayındayenibireğitimveöğretimyılınagirilirken, Mustafa Kemal Atatürk, TürkDilKurumu’nunçeşitlibilimdallarınaaitTürkçeterimlerisaptadığını, busayededilimizinyabancıdillerinetkisindenkurtulmayolundaesaslıadımınıattığınıilaneder. Aynıyılokullarda, eğitimTürkçeterimlerlebasılmışolankitaplarlabaşlarvebuolaykültürhayatıiçinönemlibiradımolur. Atatürk, dildeözleşmeyiolanakların son kertelerinekadarzorlamış, bilimvedüşündilininsadeleştirilmesininveeğitiminTürkçeyapılmasınıngerekliliğiniönemlevurgulamıştır.
Atatürk’üngeometrikitabı, bilimselterimlerinTürkçeleştirilmesindekarşımızaçıkan ilk adımyine, Atatürk’ün 1936-37 kışaylarındakendisininyazdığıvegeometriöğretimindeyolgöstericiolaraktasarlanan 44 sayfalıkbirgeometrikitabı. Kitap, 1937’de MilliEğitimBakanlığıtarafındanyazaradıkonmadanyayınlanmış, 1971 yılında da ikincibirbaskısıTürkDilKurumutarafındançıkarılmış. Kitaptayeralan, günümüzde de kullanılmaktaolanpekçokterim, Atatürk tarafındantüretilmiş. Atatürk’üntürettiğisözcükleriledahaöncekullanılanOsmanlıcasözcüklerkarşılaştırıldığındayapılanişinönemiortayaçıkıyor.Tablodan da görülebileceğigibibugünkullandığımızmatematikterimlerininhemenhementamamı Atatürk tarafından türetilmiş, başkabirifadeylebusözcüklerinbüyükçoğunluğututmuş.Atatürk’ünönerdiklerindensadece “varsayı, pürüzma, dikeyüçgen, dikeyaçı, tümeyaçı, imsiy, ökül, yüre” terimleriyerine, bugünsırasıyla “varsayım, prizma, diküçgen, dikaçı, tümleraçı, benzerlik, tüm/bütün, küre” terimlerikullanılıyor.Bilgilerinize efendim…

1.188 kez okundu
Paylaş

İlginizi Çekebilir

  • Vefâ ArıyorumVefâ Arıyorum Vefâ arıyorum gözlerim kapalı, Güneş batmak üzere, ufuk kızıl renginde, Ankara akşamları bazen grup güzelliği ötesinde, Ahmet Haşim’i hatırladım her nedense, Felsefe, etik, estetik, […]
  • 23 Nisan23 Nisan “Türk İnkılâp Tarihi’nin en büyük meselesi *çocuk mesele*sidir. Çocuk meselesini hallettiğimiz gün Türk tarihine ebediyet verdiğimiz gün olacaktır " Yunus Nadi 'nin bu sözlerine katılmamak […]
  • Büyük İnisiye, sayıların babası“Pisagor”Büyük İnisiye, sayıların babası“Pisagor” M.Ö. 6ncı yy gerek Batı gerekse Doğu medeniyetlerinde çok büyük bir öneme sahip. Çok ilginçtir ki birden fazla büyük üstad o dönemde Batı’da ve Doğu’da dünyaya gelmiş ve bügüne dek […]
  • Tekalif-i MilliyeTekalif-i Milliye Nedir, bu “Tekalif-i Milliye?” Çiklet gibi çiğniyorlar… Boş,boş bakanlara söyleyeyim, Türkçesi “Ulusal Yükümlülük” tür! Sakarya Nehrini bilir misiniz? Ankara’nın eteklerinden geçer…. […]

Sosyal Medyada Takip Edin

Üye Olun

Yazarlar

Kategoriler

Takvim

Mart 2024
P S Ç P C C P
« Oca    
 123
45678910
11121314151617
18192021222324
25262728293031

Arşivler