felsefe taşı

Ben Mehmed Siyah Kalem, İnsanlar ve Cinlerin Ustası

Ben Mehmed Siyah Kalem, İnsanlar ve Cinlerin Ustası
Temmuz 24
11:07 2017

Mehmed Siyah Kalem

Tarihteki en gizemli şahsiyetlerden biri; hakkında hiçbir bilgi yok. Elimizde sadece çizim ve resimleri var.

Genel kabul; resimlerinin 1300 – 1500 yılları arasındaki dönemde yapıldığıdır.

Çoğu kez olduğu gibi yine yabancı araştırmacılar sayesinde gün yüzüne çıkar:

1910 yılında, Topkapı Sarayı Müzesi Hazine Kitaplığı’nda birbirleriyle ilgili görülen dört albüm keşfedilir ve aynı yıl Münih Sergisi’nde Max van Berchem’in girişimiyle sergilenir.

Tahsin Öz (1887 – 1973) Cumhuriyet dönemi müzecilerinin ilki; 1924 yılında Topkapı Sarayı Müzesi müdürlüğü görevine getirildiğinde, Münih’te sergilenen ve Muhammed Siyah Kalem’e atfedilen albümlerden özellikle 2153 numaralı albümü – içinde Fatih Sultan Mehmet’in portrelerinin bulunması sebebiyle- “Fatih Albümü” olarak nitelendirir.

1954 yılında Mazhar Şevket İpşiroğlu ile Sabahattin Eyuboğlu “Fatih Albümüne Bir Bakış” adlı eserlerini yayınlayarak; Siyah Kalem macerasını resmen başlatmış olurlar. Başta İpşiroğlu Siyah Kalem’in eserlerini Fatih dönemi dünya görüşüne bağdaştırsa da daha sonraları bu tezinden uzaklaşarak sanatçıyı 14-15. yüzyıl Türkistan ve Maveraünnehir kültür sahası içinde yorumlar.

Dikkat ettiyseniz yazımın başında geçen “Mehmet” sergideki adıyla oldu “Muhammed”…

Bunun nedeni, çizim ve resimlerin kenarına, orasına-burasına düşülen notta; “Kâr-ı Üstad Muhammed Siyah Kalem” (Üstad Mehmet Siyah Kalem’in işi) yazılmış olmasıdır…

(‘Kâr’ kelimesi Farsca’da iş-güç demektir; bu notu da ayrıca düşelim.)

Şimdi bu “üstad” meselesi de başka enteresan bir konu; Doğu geleneğinde, sanatçının kendisini “üstad” diye tanımlaması sıradışı bir durum…

Gazeteci yazar Yaşar İliksiz, “Konstantin’in Sırrı” romanında; Mehmet Siyah Kalem’in; Fatih Sultan Mehmed olduğunu savunur…

Bu, bana John Underwood’un “Şeytan ve Şair” romanını anımsattı:

Kitabın konusu; 1891 yılında yayımlanan:

“Francis Bacon, poet, prophet, philosopher, versus phantom Captain Shakespeare the Rosicrucian mask”tan esinlenmedir.

İddia şu: “Shakespeare diye biri yok; Shakespeare esasen Francis Bacon’un mahlasıdır.”

(Mahlas; bazı yazarların kullandığı takma ad.)

İddiaya mesnet teşkil eden argümanların en önemlisi ise şu:

“Shakespeare’ra dair birinci dereceden çok az belgenin var olması. Olanlar da Shakespeare’ın, Shakespeare olduğunu kanıtlayacak düzeyde değil.”

Ek bilgi olarak: Haluk Bilginer ve Beyazıt Öztürk’ün “Hacivat Karagöz Neden Öldürüldü?” filminde de Mehmet Siyah Kalem’in çizimleri kullanılmıştır.

Mehmet Siyah Kalem’le tanışmam; ilköğrenim çağımda başlayan filateli merakım sayesindedir: tabii aradan geçen uzun yıllarda kopukluklar yaşadım… 15 yıl önce “arayı kapamak” adına araştırma yaparken 1987 yılında Mehmet Siyah Kalem’in çizimleri anısına çıkarılan pullara rastladım…

Kaynakça:

– Ekrem Isın, “Şölen ve Büyü, Mehmed Siyah kalem’in gizemli dünyası”,

– Ben Mehmed Siyah Kalem, İnsanlar ve Cinlerin Ustası, YKY.- T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı, Danısman: Ekrem Isın, Editör: Mine Haydaroğlu, İstanbul Mart 2006, s. 9

– Sait Aykut, “Siyah Kalem’in Cinlerini Dönemin En Yaygın Cin Bilim Kitaplarında Aramak”, Sanat Dünyamız, Üç Aylık Kültür ve Sanat Dergisi, Sayı 93, Güz 2004, ISSN 1300-2740, s.30

– Mahzar Ş. İpsiroğlu, Bozkır Rüzgârı Siyah Kalem, YKY, İstanbul, Eylül 2004, s.58

– Yörükan (Karamağaralı), Beyhan; “Topkapı Sarayı Müzesi’nde Bulunan Albümlerdeki Rulolar”, İstanbul Ünv. Edebiyat Fakültesi Sanat Tarihi Yıllığı, 1964–1965

Şeytan ve şair

Konstantin’in Sırrı

Dünyanın En Esrarengiz Ressamı

4.994 kez okundu
Paylaş

İlginizi Çekebilir

  • ARTIK İYİ OLANLARIN DEĞİL, İYİ OYNAYANLARIN DÜNYASI BURASIARTIK İYİ OLANLARIN DEĞİL, İYİ OYNAYANLARIN DÜNYASI BURASI ARTIK İYİ OLANLARIN DEĞİL, İYİ OYNAYANLARIN DÜNYASI BURASI..Shakespeare Bir süredir sizlerden uzak düştüm, affola.. Ama artık yuvama döndüm. Bu platformda sizlerle buluşmak benim için […]
  • Petra ve Ölü DenizPetra ve Ölü Deniz Petra Dünyanın yeni yedi harikasından biri olan Petra hakikaten görülmeye değer. Harabelere inmek için jeolojik devirlerde oluşmuş olan 2 km’ lik bir fay hattını yürümeniz gerekiyor […]
  • SonSon “Demiri demirle dövdüler; biri sıcak biri soğuktu... İnsanı insanla kırdılar; biri aç biri toktu.” Pir Sultan Abdal Bilimsel çalışmalar gezegenimiz dünyanın da bir sonunun olacağını […]
  • Mavi Seven ErkeklerMavi Seven Erkekler "Yıldızlı bir gökyüzünü resimlemek için, kuşkusuz siyah bir zeminin üzerine beyaz noktalar koymak yetmiyor." Vincent van Gogh Oliver Stone'nun Rusya Devlet Başkanı Putin'le yaptığı […]

Sosyal Medyada Takip Edin

Üye Olun

Yazarlar

Kategoriler

Takvim

Mart 2024
P S Ç P C C P
« Oca    
 123
45678910
11121314151617
18192021222324
25262728293031

Arşivler